چیستی روحیه جهادی
برای فهم دقیق و درست اهمیت روحیه جهادی، بهتر است ابتدا باید با مفهوم واژه ی «رفتار جهادی» آشنا شویم. در نگاه اولیه وقتی از واژه «جهاد» استفاده می شود، تصور بر این است که حتماً یک طرف این رفتار و این روحیه جنگ و نبرد، یا به تعبیر دقیق تر رفتار نظامی باید باشد. اما ضروری است، توجه داشته باشیم که جهاد به معنای تلاش، کوشش و سعی است. بنابراین هر انسانی که اهل کار و تلاش باشد، رفتاری جهادی دارد و چون این گونه رفتار می کند، یک جهادگر محسوب می شود. همچنین به این مسئله دقت داریم که تلاش و کوشش می تواند در هر صنف و هر عرصه ای باشد؛ علمی، دینی، آموزشی، سیاسی، اقتصادی و دفاع از کیان باورها و سرزمین.
انحصار جهاد، در دفاع نظامی تصوری اشتباه و غلط است.
مهم ترین مؤلفه جهاد و روحیه جهادی کار و تلاش بی وقفه است. انسانی که خلق و خوی جهادی دارد، حاضر است برای رسیدن به اهداف و آرمان های بلند، سختی های مسیر و مشقت های رسیدن به اهدافش را تحمل کند و با کنار گذاشتن عافیت طلبی و راحت طلبی با مال و جان خودش، تلاش شبانه روزی داشته باشد. اگر هم مانعی در رسیدن به آرمان و باورش باشد، با صبر و حوصله بدون خسته شدن، برای رفع موانع تدبیری اندیشه می کند.
اهمیت روحیه جهادی در زندگی
کار جهادی در زندگی انسان به اندازه ای مهم است که در قرآن کریم، از جایگاه بسیار بالای آن سخن به میان آمده است. در سوره توبه آیه 20، می خوانیم: «ان الذین امنوا و هاجروا و جاهدوا فی سبیل الله باموالهم وانفسهم اعظم درجه عند الله و اولئک هم الفائزون». کسانی که ایمان آورده اند و مهاجرت کردند و با در اختیار گذاشتن اموال و جان هایشان در راه خدا تلاش کردند، در نزد حق تعالی جایگاهی بسیار رفیع و بلند مرتبه دارند. در ادامه آیه به پیروزی قطعی و نجات این دسته وعده داده شده است.
اگر به دنبال رسیدن به جایگاه انبیاء و اولیای پروردگار هستیم، باید تنبلی و تن پروری و کاهلی را کنار بگذاریم، تا وعده حق تعالی شامل حال ما بشود. تن آسایی و لش بودن ویژگی انسان مؤمن نیست. جامعه بی حال و بی غیرت، جامعه دینی نیست. چرا که خوب گفته اند، «بهشت را به بها می دهند نه به بهانه!».
در آیات مختلف اشاره هایی بر اهمیت دینداری جهادی صورت گرفته است. برای نمونه در سوره بقره آیه 218 خداوند به کسانی که ایمان آورده اند و در راهش هجرت کرده اند و اهل جهاد در راه خدا هستند، وعده ی امید به بخشش، رافت، شفقت و مهربانی پروردگار را داده است. یا در آیه 74، سوره انفال ایمان حقیقی و واقعی را مختص انسان های جهادگر می داند. در این آیه روحیه جهادی را شایسته آمرزش الهی می داند. طبق آیات و روایات، بندگی در گرو تلاش و کوشش است. زندگی مؤمنانه هیچ نسبتی با تنبلی و کاهلی ندارد.
آسیب های زندگی منفعلانه
پرداختن به اهمیت روحیه جهادی در زندگی، منحصر در سبک زندگی مذهبی و دینی نیست. زندگی بدون روحیه ی تلاش و کوشش آسیب هایی برای فرد و جامعه دارد. سبک زندگی که در آن روحیه جهادی نقش نداشته باشد، موجب ظهور و بروز خطرات دینداری منفعلانه و راحت طلبی در زندگی مذهبی ها می‌شود. البته که آسیب های جامعه دین دارِ راحت طلب، بسیار بیشتر از جامعه راحت طلبِ بدون دین و ایمان است. چرا که دین ظاهری و دین بدون اثر در رفتار، بسیار خطرناک و گمراه کننده است و انسان را به توهم دچار می کند.
روحیه جهادی یعنی بی وقفه تلاش و کوشش کنی و به بهترین شکل کار را انجام دهی.
از خطرات دینداری منفعلانه و راحت طلبی در زندگی مذهبی ها رخت بستن اخلاص از جامعه است. مهمترین ویژگی جامعه ی راحت طلب، نبود اخلاص است. جامعه ای که اخلاص سر لوحه کارهایش نباشد، زیربنایی ترین ویژگی رفتار دینی اش (توحید) را از دست داده است. یعنی در آن جامعه، کارها فقط برای خدا انجام نمی شود، بلکه کس یا کسان دیگری هم با خدا شریک هستند. به تعبیر دقیق تر، از توحید که فصل مشترک تمام ادیان الهی است، خبری نیست. رفتارهای جامعه ای که از دین دم می‌زند و رنگ الهی را به خود نگرفته است و ناخالصی دارد؛ در این جامعه نفس و هواهای نفسانی حکمرانی می کند. اگر اندیشه جهادی حاکم باشد، تمام سعی و تلاش به خشنودی الهی و رضامندی خداوند ختم می شود و باور توحیدی بر آن حاکم است.
روحیه جهادی دشمن نفاق
از نشانه های انسان منافق، کسالت و تنبلی است؛ رفتار مؤمنانه همیشه با نشاط و چالاکی است. مؤمن همیشه شاد است و خوشحال. تمام کارهایی را که انجام می دهد با میل و اراده انجام می دهد و به هیچ وجه در فعالیت های اجتماعی و کار های خیر خسته نمیشود. از اثر های نفاق خستگی، سستی، بی حالی، تنبلی و کسالت است. انسان جهادگر همیشه در کار و تلاش است و از شدت کار خسته و بی حال نمی شود.
تلاش و کوشش از نشانه های ایمان است.
اگر انسان به دنبال موفقیت در دنیا و آخرت توأمان است باید با شناخت اهمیت روحیه جهادی، تنبلی را کنار بگذارد. رسیدن به خیر دنیا و آخرت با رفتار معمولی و روزمرگی امکان پذیر نیست. برای رسیدن به خوشبختی در دنیا و آخرت باید روحیه ی جهادی داشت. حرکت همیشگی و بدون توقف لازمه رفتار جهادی است. زمان، مکان، توانایی ها، داشته ها و ابزارها و امکانات نباید مانع حرکت همیشگی انسان بشود. راحت طلبی و خمودی مهم ترین مانع در داشتن روحیه خستگی ناپذیری در انسان است. روحیه ی خستگی ناپذیر همیشه موفق است هرچند امکانات مادی اش کمتر باشد. چرا که هر چه تلاش و کوشش بیشتر باشد، الفت و انس با شرایط سخت راحت تر می شود و با بزرگیِ روحیه به راحتی بر مشکلات و سختی ها فائق می آید.
بنابراین اهمیت روحیه جهادی بسیار مهم است. اگر کسی از مذهب و سبک زندگی دینی دم می زند، باید اهل کار و تلاش و کوشش باشد. در هر صنعت و حرفه ای باشد، باید بهترین آن صنعت و کار باشد. زندگی مذهبی که با تنبلی عجین شده است و اسم تواضع را به خودش گرفته، قطعاً زندگی ضد دینی است.
یک دیدگاه بگذارید